BAF Business Accessibility Forum

Dostępność cyfrowa Ile kosztuje niedostępność?

Cyberprzestrzeń to nowy wymiar aktywności człowieka, który coraz mocniej wkracza zarówno w jego sferę prywatną, jak i zawodową. Warto przyjrzeć się temu zjawisku, analizując dostępne dane.

Czy uda nam się odpowiedzieć na tytułowe pytanie? Sprawdźmy!

W Polsce już 77% internautów robi zakupy online1 przy całkowitej liczbie użytkowników Internetu sięgającej prawie 30 mln2. Nie dziwi więc analiza przeprowadzona przez analityków Strategy& z grupy PwC, która szacuje wartość polskiego sektora e-commerce na 124 mld zł z dalszą tendencją wzrostową w kolejnych latach3.

Wśród e-konsumentów dominują dwie grupy wiekowe: 35-49 oraz 50+4. Czy zdajemy sobie z tego sprawę?
Ponadto, zauważamy zmianę w sposobie korzystania z Internetu i dokonywania wszelkich transakcji płatniczych. Częściej wykorzystujemy do tego telefony niż komputery (60% vs. 40%)5, przy czym jeśli chodzi o same zakupy online, to wśród osób w wieku 15-24 aż 92% dokonywało zakupów przez telefon, a w grupie wiekowej 50+ było to prawie 60%6.

Abyśmy mogli dostrzec rosnące wyzwania technologiczne w zakresie komunikacji cyfrowej, powyższe dane należy dodatkowo rozpatrywać w kontekście demograficznym i zdrowotnym ludności w Polsce.

Podczas gdy liczba osób w wieku 60+ stanowi obecnie około 23% całkowitej ludności Polski, to przyszłe trendy demograficzne w Polsce nie są postrzegane już tak korzystnie. Zmierzają one w kierunku, który zagraża jakości życia całego społeczeństwa, bowiem według prognoz w roku 2080 osoby w wieku poprodukcyjnym będą stanowić niemalże 40% całego społeczeństwa7.

Co to oznacza? Obserwujemy dwie przeciwstawne tendencje, które wpływają na naszą rzeczywistość: trendy technologiczne i demograficzne.

Z jednej strony, rośnie liczba osób kupujących online, coraz większa jest także popularność małych ekranów i aplikacji mobilnych jako narzędzi do wykonywania transakcji zakupowych oraz załatwiania innych codziennych spraw, np. zdrowotnych czy urzędowych.

Z drugiej strony, coraz więcej osób starszych przypada na osoby w wieku produkcyjnym. Chociaż statystycznie seniorzy żyją dłużej niż kiedyś, to jednak mają do czynienia z wieloma barierami zdrowotnymi. Pomijając przypadki niepełnosprawności lub incydentalnych ograniczeń, naturalnymi ograniczeniami stają się problemy wzrokowe, słuchowe, motoryczne lub poznawcze.

W kontekście dostępu do Internetu oraz aplikacji mobilnych to właśnie ograniczenia związane ze wzrokiem stanowią największe wyzwanie dla programistów. Wystarczy spojrzeć na skalę zjawiska wad wzroku w Polsce, żeby dojść do konkluzji, że deficyt inkluzywności w dostępie do informacji cyfrowej może stanowić utrudnienie w życiu codziennym dla połowy dorosłej populacji Polek i Polaków.

Zgodnie ze statystykami GUS, aż co druga osoba powyżej 15 r.ż. koryguje widzenie za pomocą okularów lub szkieł kontaktowych8, przy czym dane szczegółowe dotyczące niektórych grup wiekowych mogą poważnie zaniepokoić. Prawie 30% osób w grupie 15-19 lat musi korygować wzrok, natomiast w grupie 60-69 lat jest to aż 84%.

  • 54%
    ludzi w Polsce nosi okulary z powodu uszkodzenia wzroku

  • 124 mld zł
     to wartość polskiego rynku e-commerce

  • 60%
    ruchu w Internecie generują urządzenia mobilne

Analiza powyższych tendencji prowadzi nas do kilku kolejnych niezwykle istotnych wniosków.

W przyszłości znacznie większa część społeczeństwa, niż obecnie, będzie reprezentowana przez osoby starsze, które z dużym prawdopodobieństwem będą zmagać się z różnymi barierami cyfrowymi, co wynika z naturalnych procesów związanych z wiekiem. Natomiast rozwijający się Internet, dostępność cyfrowa oraz użyteczność, pozostają nadal wielkim wyzwaniem dla twórców narzędzi cyfrowych, takich jak strony www i aplikacje mobilne. Widzimy zatem pilną potrzebę takiego projektowania produktów cyfrowych, aby ułatwiały one funkcjonowanie większości społeczeństwa w codziennym życiu. Ich brak stanie się okolicznością wykluczającą.

Czy powyższe słowa są wystarczającym bodźcem i motywacją do tworzenia narzędzi inkluzywnych? Czy to Cię przekonuje, że już nie ma innej drogi i świat cyfrowy, który tworzymy, nie może nikogo wykluczać ? Jeśli ta motywacja nie jest w Tobie jeszcze dostatecznie silna, to warto zadać sobie następujące pytania:

  • Jaka jest wartość porzuconych koszyków lub niedokończonych akcji z powodu braku odpowiedniego poziomu dostępności i użyteczności? Jaki to procent ze wspomnianych 124 mln zł rocznie?
  • W jakim stopniu brak dostępności wpłynie na migrację klientów do bardziej dostępnych miejsc w sieci?
  • Ile może kosztować nasze firmy utracony wizerunek ze względu na brak inkluzywności oferowanych narzędzi cyfrowych?
  • Zatem ile kosztuje niedostępność?

Już w 2016 r. w Raporcie „The Click-Away Pound Report” czytamy, że w samej Wielkiej Brytanii ponad 4 miliony osób musiało porzucić witrynę internetową sklepu on-line ze względu na napotkane bariery, zabierając ze sobą wydatki szacowane na 11,75 miliarda funtów. Wartość utraconego biznesu zgodnie z tym samym raportem trzy lata później w 2019 r. wzrosła aż do 17,1 miliarda funtów9.

Jako twórcy niniejszego raportu uważamy, że uwzględnienie dostępności cyfrowej w społecznej odpowiedzialności biznesu jest opłacalne i strategicznie uzasadnione, a nie tylko konieczne z uwagi na nową „ustawę o zapewnianiu spełniania wymogów dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze”, która niewątpliwie przyspieszy wdrożenie i standaryzację dostępności cyfrowej w Polsce.

A Ty jak sądzisz, ile kosztuje niedostępność?