Manifest

Manifest na rzecz dostępności
Business Accessibility Forum

Preambuła

Biorąc pod uwagę Konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych przyjętą 13 grudnia 2006 r., która ustanowiła globalne ramy dla dostępności oraz mając na względzie dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/882 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie wymogów dostępności produktów i usług, która zobowiązuje państwa członkowskie do zapewnienia, by produkty i usługi były dostępne dla wszystkich obywateli, wyrażamy nasze zadowolenie z wdrożenia przez polskiego ustawodawcę ustawy z dnia 26 kwietnia 2024 r. o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze.

Wejście w życie tzw. Europejskiego Aktu o Dostępności (European Accessibility Act, EAA) wzmacnia nasze dążenia na rzecz budowania społeczeństwa, w którym nie ma miejsca na dyskryminację, a dostęp do informacji, technologii oraz usług jest powszechny i niezależny od indywidualnych potrzeb. Z radością przyjmujemy te kroki, które prowadzą nas ku bardziej inkluzywnemu (włączającemu) i sprawiedliwemu środowisku cyfrowemu, które umożliwi każdej osobie  pełne uczestnictwo w życiu społecznym, kulturalnym i ekonomicznym. Dostrzegamy też pozytywny wpływ ustawy na rozwój organizacji i kulturę innowacji wewnątrz przedsiębiorstw. 

Manifest BAF na Rzecz Dostępności płynie wprost z tych podstawowych zobowiązań, jak i z naszego przekonania, że dostępność cyfrowa jest nie tylko prawem, ale i warunkiem pełnego korzystania z wolności obywatelskich i praw człowieka.

Nasze wartości

• Dostępność to prawo człowieka i zarazem podstawowy warunek efektywnego korzystania z wielu podstawowych praw, w tym prawa do informacji, prawa do prowadzenia działalności gospodarczej i pracy, prawa do edukacji, do uczestnictwa w kulturze oraz prawa do wolności wypowiedzi i komunikacji.
• Bez swobodnego dostępu do zasobów cyfrowych, te prawa pozostają jedynie deklaracjami niedostępnymi dla osób, które doświadczają czasowych lub stałych barier wynikających z wieku, ograniczeń funkcjonalnych, niepełnosprawności czy też braku odpowiednich technologii lub umiejętności cyfrowych.
• Wymogi nałożone ustawą to również szansa dla usługodawców i producentów do wprowadzania innowacji, nowych technologii i rozwiązań, które umożliwią dotarcie do nowych grup klientów i klientek. Dostępność (włączanie) to nie tylko obowiązek, ale i strategiczna przewaga rynkowa przynosząca korzyść zarówno konsumentom, jak i podmiotom gospodarczym. Wierzymy, że wprowadzenie dostępności doprowadzi do zwiększenia konkurencyjności na rynku, wesprze długoterminowy rozwój i zrównoważony sukces biznesowy. 

Wizja BAF

• Realizacja prawa do dostępności wymaga wysiłku zarówno podmiotów publicznych, jak i prywatnych oraz głębokiego zaangażowania i współpracy osób eksperckich z różnorodnych dziedzin — od technologii informacyjnych, poprzez prawo, aż po edukację i projektowanie uniwersalne.
• Jest to też kwestia wymagająca trialogu i współpracy interdyscyplinarnej oraz między osobami decyzyjnymi, eksperckimi oraz korzystającymi z technologii, aby wymogi były jasne, racjonalne i uwzględniające standardy biznesowe, a przyjęte rozwiązania – nie tylko technicznie zaawansowane, ale przede wszystkim przyjazne i dostępne dla wszystkich użytkowników.
• Chcemy czuwać nad stosowaniem najlepszych, a zarazem realnych standardów dostępności, szerzyć wiedzę oraz przyczyniać się do tworzenia inkluzywnego (włączającego) społeczeństwa. Chcemy, aby każda inicjatywa, którą wspieramy, była krokiem naprzód w kierunku równego dostępu do cyfrowego świata dla wszystkich.

Zobowiązania

W naszym zaangażowaniu na rzecz dostępności:

• kładziemy szczególny nacisk na rozpowszechnianie i promowanie dobrych praktyk zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym,
• uważamy, że jednakowe rozumienie dostępności przez wszystkich interesariuszy ma kluczowe znaczenie dla jej realizacji w obrębie rynku wewnętrznego Unii Europejskiej,
• chcemy dzielić się wiedzą i doświadczeniem, aby z pożytkiem dla użytkowników wspierać polski oraz europejski biznes w dążeniu do pełnej dostępności cyfrowej, która jest nie tylko wymogiem nałożonym dyrektywą oraz ustawą, ale przede wszystkim standardem etycznym i społecznym.

Dekalog dostępności

Cieszy nas kierunek, w którym podąża Europa oraz Polska , które zobowiązują się do promowania dostępności. Chcemy jednocześnie podkreślić, że polskie przedsiębiorstwa będą miały zbyt mało czasu na wdrożenie dostępności w swoich organizacjach, bo ustawa wchodzi w życie już 28 czerwca 2025 r.

Dla nas prawo jest narzędziem postępu, które pokaże drogę do dostępności w sposób uporządkowany. Jednocześnie, dostrzegamy znaczące trudności w interpretacji zakresu podmiotowego oraz przedmiotowego ustawy, która jest pierwszą tak przekrojową regulacją tego typu.

W związku z tym deklarujemy zaangażowanie BAF w promowanie zrównoważonych, realnych i racjonalnych biznesowo praktyk dostępności, które ujęliśmy w Dekalogu Dostępności.

Nasz Dekalog pokazuje, co jest dla nas ważne i czym chcemy się dzielić z przedsiębiorcami, użytkownikami i organami nadzoru. Zależy nam na  tworzeniu otwartego i dostępnego świata.

1. Elastyczność we wdrażaniu wymagań ustawy
   Dostępność jest procesem ciągłym, a nie jednorazowym działaniem. Zależy nam na przystosowaniu harmonogramów wdrożeń do realnych możliwości przedsiębiorstw. Jednocześnie widzimy asymetrię informacji dotyczącą rzeczywistości biznesowej i asymetrię technologiczną między organami nadzoru.
2. Harmonizacja regulacji europejskich
   Promujemy  zwiększenie liczby działań, które mają na celu harmonizację przepisów dotyczących dostępności w całej Unii Europejskiej. Podkreślamy konieczność eliminacji rozdrobnienia rynkowego i zredukowania kosztów dostosowań dla przedsiębiorstw poprzez ujednolicenie wymogów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych. Dzięki temu konkurencja będzie bardziej sprawiedliwa, a handel transgraniczny będzie łatwiejszy.
3. Wspólne standardy
   Promujemy ideę stworzenia i egzekwowania jednolitych wymogów dostępności w różnych sektorach gospodarczych, aby zapobiegać rozdrobnieniu standardów wewnątrzkrajowych. Jedność regulacji jest najważniejsza dla efektywnej  działalności biznesu i równych szans dla wszystkich przedsiębiorstw.
4. Zrozumiałe procedury
   Podkreślamy znaczenie jasnych i precyzyjnych procesów wdrażania dostępności. Chcemy dążyć do tego, żeby były zrozumiałe i łatwe do realizacji dla wszystkich zainteresowanych stron.
5. Transparentna komunikacja
   Zależy nam na transparentności we wszystkich aspektach dostępności, od zrozumiałej komunikacji wymagań, przez uczciwe informowanie podmiotów gospodarczych o ich obowiązkach, po otwartość organów nadzoru na informacje zwrotne.
6. Konstruktywny dialog
   Dążymy do budowania porozumienia między biznesem, użytkownikami, a organami nadzoru, aby wymagania stawiane przedsiębiorcom były jasne, stosowne i elastyczne, oraz aby umożliwiły podmiotom gospodarczym efektywne, lecz stopniowe wdrażanie wymagań.
7. Zrozumienie technologiczne
   Promujemy głębsze zrozumienie wyzwań związanych z wdrażaniem dostępności przez usługodawców, producentów, przedstawicieli, importerów i dystrybutorów, wspierając przedsiębiorstwa w adaptacji innowacji.
8. Partnerstwo
   Zobowiązujemy się do edukowania użytkowników i użytkowniczek oraz rynku o korzyściach, które płyną z dostępności. Chcemy wspierać przedsiębiorstwa w zdobywaniu wiedzy i umiejętności niezbędnych do wdrożenia dostępności. Liczymy również na zaangażowanie organów nadzoru we wspólnym promowaniu i wdrażaniu dostępności.
9. Inwestycje
   Promujemy znaczenie inwestycji we wdrażaniu dostępności, które przyniosą wartość osobom, które korzystają z produktów cyfrowych oraz pozytywnie wpłyną na wzrost biznesowy przedsiębiorstw i rozwój organizacji.
10. Wykorzystanie standardów opracowanych przez Konsorcjum W3C

Podkreślamy rolę standardów opracowanych przez Konsorcjum W3C, a zwłaszcza wytycznych WCAG jako globalnego punktu odniesienia dla dostępności. Zachęcamy organy nadzoru i przedsiębiorstwa do ich używania i promocji.

Wezwanie do działania

Dostępność jest koniecznością, a nie opcją. Umożliwia wszystkim bez wyjątku korzystanie z szerokiego spektrum praw i wolności.

Poprzez nasze działania dążymy do tego, aby żadna osoba nie była wykluczona w środowisku cyfrowym. Jest to ważne nie tylko w kontekście EAA, ale również z punktu widzenia równości i podstawowych praw człowieka.

Zachęcamy do udostępniania treści Manifestu wszystkie osoby, które utożsamiają się z naszą wizją dostępnego świata oraz postulatami wyrażonymi w Dekalogu Dostępności.